metriCAD

nowa technologia sporządzania przedmiarumetricad

Podstawowa część przedmiaru to obliczenia – nazwijmy je umownie – typu matematyczno-geometrycznego, co odpowiada tej części definicji przedmiaru, która wiąże się z wyliczeniem i zestawieniem ilości jednostek miar robót podstawowych. Obliczenia te polegają na zliczeniu kubatur, powierzchni, długości oraz liczby poszczególnych elementów przedmiarowanego obiektu np. okien, drzwi etc. Wykonywane są one na podstawie części technicznej dokumentacji, w praktyce głównie rysunków.

 

Obliczenia takie mają formę wyrażeń algebraicznych nieraz bardzo złożonych, sięgających czasem kilkudziesięciu linijek tekstu zapisu. Przy sporządzaniu tych wyrażeń kosztorysant lub projektant pracuje z rysunkami i „odznacza” kolejne elementy rysunków dla kontroli, aby czegoś nie pominąć. Mimo zachowania nawet najwyższej staranności, stopień złożoności tego procesu przy wykonywaniu przedmiaru staje się źródłem błędów - przeszacowani lub gorszego w praktyce niedoszacowania kosztów.


Próby zautomatyzowania tych obliczeń były podejmowane już w przeszłości ale nie zostały zaimplementowane w praktyce. Bazowały one na możliwościach systemów CAD-owskich które pozwalają wykorzystać dane m.in. o powierzchniach, długościach itp. obliczane na podstawie rysunków.

Prezentowana obecnie koncepcja obliczeń parametrów geometrycznych do przedmiaru oparta jest także na rysunkach tworzonych w systemach CAD ale nie na zasadzie „bezrozumnego” automatu lecz na zasadzie komputerowego wspomagania decyzji kosztorysanta lub projektanta.

Przyjęto następujące założenia dla programu wspomagającego obliczenia geometryczno ilościowe do przedmiaru:

  • Podstawą do pracy są rysunki w formacie *.DWG, który jest najpopularniejszym formatem danych dla rysunków składających się na dokumentację projektową; można także wykorzystać pliki tzw. rastrowe uzyskane np. ze zdjęć fotograficznych.
  • Na oddzielnej warstwie rysunku, dokonywane są odznaczenia elementów włączonych do przedmiaru,
  • Program nie jest niezależnym narzędziem lecz nakładką na popularne systemy CADowskie; w pierwszej wersji jest to system Bricscad, funkcjonalnie zbliżony i kompatybilny z Autocadem (lecz kilkunastokrotnie tańszy). Pozwala to wykorzystać funkcje obsługi rysunku ułatwiające jego przygotowanie do dalszej obróbki. Chodzi tu zarówno o prawidłowe wczytanie rysunków jak i selekcję warstw, umożliwiającą automatyczne odfiltrowanie elementów rysunku zaciemniających pracę kosztorysanta czy o funkcje tzw. snapowania czyli wspomagania wyboru punktów charakterystycznych rysunku (np. naroża ścian) bez potrzeby ich dokładnego wskazania.
  • Zestawienie danych do przedmiaru pamiętane są w otwartym pliku tekstowym, który może być zaimportowany do systemu kosztorysowego; obecnie jest to system Zuzia

Proponowana technika pracy zaczyna się od wczytania rysunku w formacie *.DWG i ew. automatycznym odrzuceniu nieprzydatnych warstw. Jednokrotną czynnością jest także określenie profili określających warstwy stropów i warstw, które będą przypisywane do przedmiarowanych elementów.

Dalsze, rutynowe czynności polegają na:

  • Wyborze z dodatkowego menu ikon określających rodzaj przedmiarowanego elementu,
  • „wskazanie tego obiektu przez klikanie na punkty charakterystyczne (np. dla prostokąta są to przeciwległe naroża),
  • Podanie nazwy, opisu i ew. komentarza dla bieżącego obiektu; obiekty te są kontrolnie zaznaczane na rysunku (różnymi kolorami odróżnia się elementy wliczane do przedmiaru ze znakiem plus i minus). Wielkości geometryczne (pola, długości) są automatycznie obliczane i wpisywane do pliku tekstowego w postaci wyrażenia arytmetycznego i wyniku.
  • Dodanie do opisu przedmiarowanego elementu profilu określającego warstwy stropów i ścian (wszystkich elementów konstrukcyjnych budowli)
  • Pracę można przerwać w dowolnym momencie, zapisać rezultat i kontynuować. W przypadku zmian w projektach nie trzeba przedmiaru wykonywać od początku lecz skorygować o elementy zmienione.
  • Po zakończeniu pracy plik wynikowy z wyliczeniem i zestawieniem ilości jednostek miar robót podstawowych można wczytać do systemu kosztorysowego i uzupełnić o wskazanie podstaw do ustalania cen jednostkowych robót lub jednostkowych nakładów rzeczowych.
  • Przedmiar wczytany do systemu kosztorysowego ma strukturę hierarchiczną (drzewiastą) ułatwiającą porządkowanie pracy. Dobra praktyka wykonywania przedmiaru polega na zachowaniu porządku i kolejności obliczeń według rodzaju robót z rozbiciem na poszczególne obiekty/pomieszczenia. Proponowana technologia ułatwia to dzięki możliwości selektywnego korzystania z danych według informacji w profilach.

Przedstawiona technologia sporządzania przedmiaru jest zilustrowana na przedstawionym schemacie. Proponowane rozwiązanie techniczne nie eliminuje wszystkich błędów ale skutecznie ogranicza błędy rachunkowe i inne, będące wynikiem nieuwagi i tzw. czynnika ludzkiego. Istotne jest, że w wyniku czynności opisanych wyżej powstaje zupełnie nowa jakość. Niniejszy tekst zwraca uwagę na istotę nowej koncepcji pracy, nie jest instrukcją systemu metriCAD i pomija szereg specjalistycznych zagadnień związanych ze wspomnianą możliwością korzystania z fotografii np. do tworzenia obmiarów dla prac remontowych elewacji.